Miss Olympia - 1980-2014 - het einde van een wedstrijd
In 1980 werd de eerste Miss Olympia gehouden. Na 35 jaar heeft de International Federation of Bodybuilding and Fitness (IFBB) besloten de stekker uit het profevenement te trekken. Het borrelde al jaren en de almaar gespierder dames werden steeds moeilijker te verkopen aan het grote publiek. Gegoochel met klassen en cosmetische ingrepen kon de neerwaartse spiraal niet tegenhouden. Nederland draaide vooral in de jaren tachtig op internationaal niveau mee en leverde diverse wereldkampioenen. In 2001 zelfs nog een heuse Miss Olympia. Twee blikken hier: een terug en een vooruit.
We vegen de waarheid liever niet onder het tapijt: in bodybuildingwedstrijden zijn dames te lang als randversiering gebruikt. Dat gaat terug op de jaren 50 van de vorige eeuw, toen bodybuilding als sport nog viel onder de AAU (American Athletic Union), een machtige sportbond die bodybuilding niet als echte sport zag (heren die elkaar met olie insmeren en maar voor de spiegel staan…) en ze daarom steevast op een zeer laat tijdstip hun ding lieten doen, nadat alle klassen in het gewichtheffen, en dat waren er nogal wat, hun onderdelen trekken, drukken en stoten hadden afgewerkt. Omdat er rond middernacht geen hond nog naar bodybuilding kwam kijken, grepen de organisatoren van bodybuildingwedstrijden naar een beproefd recept: lange line ups van dames in bikini.
Gouden jaren
Vijftien jaar na de eerste Mr.Olympia werd de eerste Miss Olympia gehouden. Winnares werd Rachel McLish, een bijzonder fraaie dame die nog vaak genoemd wordt als het toppunt van gespierde vrouwelijke schoonheid. Ze won de titel nog een keer in 1982, en richtte zich daarna meer op haar modellenwerk en een filmcarrière. In 1984 trad Cory Everson aan die zes keer achtereen de Miss Olympia won en de standaard neerzette voor ‘vrouwelijke gespierdheid’ die nog net door de beugel kon. In Nederland was dat de wereldkampioene amateurs (1985) Juliette Bergmann (foto bij intro boven), die in 2001 na ruim tien jaar een verrassende comeback maakte en de Miss Olympia won.
Omstreden jaren
Terwijl in de jaren 80 de sportscholen en fitnesscentra als paddenstoelen uit de grond schoten, hielden de organisatoren van de Miss Olympia hun adem in. Al enkele jaren voor Everson stopte met wedstrijden klonken er kritische stemmen, die vonden dat zij plaats moest maken voor een nieuwere, gespierdere lichting bodybuildsters. De Afro Amerikaanse Lenda Ann Murray werd de nieuwe kampioene, die zes maal achtereen Miss Olympia zou worden en na een time out van vier jaar nog eens twee keer. Murray was vooral in het begin omstreden. Het was publiek geheim dat Joe Weider himself acties ondernam om de trend van dubbelgespierde dames tegen te gaan. In zijn bladen promootte hij de blonde en fraaier ogende bodybuildster Anja Schreiner en juryleden kregen de opdracht vooral op ‘vrouwelijkheid’ te jureren. Het kamp van Murray stuurde hun kampioene direct naar de schoonheidsspecialiste en kapper voor een totale make over. Het lukte haar daarna toch jaar in jaar uit, tegen groeiende kritiek in, de Miss Olympia te winnen.
Inleveren, die massa
In 1999 viel de voorverkoop van kaarten voor de Miss Olympia dermate tegen, dat de wedstrijd werd afgeblazen. Op de valreep werd het evenement gered door een stevige donatie van Flex Magazine en onderdeel gemaakt van een fitnessevenement met allerlei ‘fitness, figure & beauty’ wedstrijden. Kim Chizevsky, de nog massievere opvolgster van Lenda Murray, won dat jaar haar vierde Miss Olympia, maar in een omgeving die haaks stond op waar zij mee bezig was. In 2005 probeerde men de trend naar steeds massievere dames af te remmen met de 20% maatregel. Wie te gespierd werd bevonden kreeg het advies de volgende keer met 20% minder massa aan te treden. Een maatregel die maar kort effect had. De dominerende figuur van de afgelopen 10 jaar in het professionele damesbodybuilding was Iris Kyle. Ze won de Miss Olympia in totaal 10 keer, van 2006 tot en met de laatste Miss Olympia in 2014 zelfs achtereen. Ze had geen gram spiermassa ingeleverd.
De blik van Arnold
Arnold Schwarzenegger heeft zijn hele carrière aan bodybuilding te danken. Hij is dan ook nog steeds met de sport verbonden, onder andere als organisator van enkele grote bodybuildingevenementen, zoals de Arnold Classic en de Miss International Women’s Bodybuilding Championship. Met die grote wedstrijd voor vrouwen is hij in 2014 gestopt, en dat is mogelijk ook de directe aanleiding geweest om na 35 jaar de Miss Olympia op te doeken. Is de implosie van het professionele damesbodybuilding door toenemend gebruik van anabole steroïden en tal van andere dopingmiddelen een vooruitblik op wat de heren te wachten staat? Volgens Schwarzenegger kan over een jaar of 10 de Mr.Olympia eveneens bij het grof vuil, als er niet ingegrepen wordt. En Arnold kennende zet hij zijn geld altijd op het winnende paard.